Ñèíóñîèäà âðåì¸í
Êàê òîëüêî â XVII–XVIII âåêàõ ñòàëà èçâåñòíîé õðîíîëîãèÿ Ñêàëèãåðà, ñðàçó âûÿâèëèñü “ïàðàëëåëè” ìåæäó ðàçâèòèåì èñêóññòâà, íàóêè, ëèòåðàòóðû, âîèíñêîãî äåëà è ò.ä. â ðàçëè÷íûå ïåðèîäû èñòîðèè.  ðàìêàõ ýòîé íîâîé íà òîò ìîìåíò õðîíîëîãèè, êàê îêàçàëîñü, ðàíî èëè ïîçäíî ïîâòîðÿëèñü õóäîæåñòâåííûå ñòèëè, íàó÷íûå îòêðûòèÿ, òàêòè÷åñêèå ïðèåìû áîÿ è ïðî÷èå çíà÷èìûå ïðîÿâëåíèÿ ÷åëîâå÷åñêîé äåÿòåëüíîñòè.
Ïî ìåðå óêðåïëåíèÿ ïîçèöèé ñêàëèãåðîâñêîé âåðñèè îòõîäèëà íà çàäíèé ïëàí êðèòèêà íåñîîáðàçíîñòåé òàêîé èñòîðèè, è íà÷èíàë ïðåâàëèðîâàòü íåêðèòè÷åñêèé âçãëÿä íà íåå. Àíàëèç èñòîðè÷åñêèõ ïàðàëëåëåé íåèçáåæíî ïðèâîäèë ê âûâîäó: äå, òàê è äîëæíî áûòü, “ðåàëüíàÿ èñòîðèÿ” ïðîñòî ïîäòâåðæäàåò èäåþ ïîñòîÿííîãî ïîâòîðà ñîáûòèé. Èíà÷å ãîâîðÿ, âìåñòî âûÿñíåíèÿ ãåíåçèñà âåðñèè, âîçíèêøåé ÈÇ ÈÄÅÈ öèêëèçìà, åå ñòàëè ðàññìàòðèâàòü êàê íåïðåëîæíóþ èñòèíó, â òî÷íîñòè îòðàæàþùóþ ðåàëèè ïðîøëîãî è ïðèâîäÿùóþ Ê ÈÄÅÅ öèêëèçìà. À ýòà èäåÿ, çàìåòèì, âïåðâûå áûëà âûñêàçàíà ïðåäøåñòâåííèêîì Ñêàëèãåðà, Íèêêîëî Ìàêèàâåëëè (1469–1547), è çàêëþ÷àëàñü â òîì, ÷òî ñèòóàöèè, èìåâøèå ìåñòî â ïðîøëîì, ïîâòîðÿþòñÿ: òàêîâî áîæåñòâåííîå ïðîâèäåíèå. Ñêàëèãåðó, âñòàâøåìó íà òàêóþ òî÷êó çðåíèÿ, íå íàäî áûëî äàæå èñêàòü äðåâíèå äîêóìåíòû: ïîâòîðÿé â ïðîøëîì ñîáûòèÿ â÷åðàøíåãî äíÿ, è íå îøèáåøüñÿ. Âåäü ýòîò õðîíîëîã çàíèìàëñÿ ñîâñåì íå âîññòàíîâëåíèåì èñòîðèè, à ïðèâÿçêîé åå ê áèáëåéñêîìó Ñîòâîðåíèþ ìèðà.
Ïîñëåäîâàòåëüíîñòü âåêîâ òðàäèöèîííîé èñòîðèè èìååò òàêîé âèä:
–IX –VIII –VII –VI –V –IV –III –II –I +I +II +III +IV +V +VI +VII +VIII +IX +X +XI +XII +XIII…
…íî åå, èñõîäÿ èç “öèêëèçìà”, ìîæíî ðàçáèòü íà “êóñî÷êè”, à êàæäûé òàêîé “êóñî÷åê” íàçâàòü “òðàêîì âåêîâ”. Òåïåðü ïîñëåäîâàòåëüíîñòü ìîæíî ïðåäñòàâèòü èíà÷å:
3-é òðàê = – IX – VIII – VII – VI – V – IV – III – II – I
2-é òðàê = – I + I + II +III +IV +V +VI +VII +VIII
1-é òðàê = + IX +X + XI + XII + XIII + XIV + XV + XVI + XVII
Ìåæäó ñîñåäíèìè âåêàìè ïî ðàçíûì òðàêàì ëåãêî íàéòè ïàðàëëåëüíûå ñîáûòèÿ è ÿâëåíèÿ. Ïîâòîðÿþòñÿ ñòèëè èñêóññòâà, à èíîãäà è ãåðîè. Íî åñòü îñîáåííîñòü: ÷åòíûå òðàêè (2-é, 4-é è äðóãèå) èìåþò ðåãðåññíûé õîä. Çäåñü íàøà èñòîðèÿ âûãëÿäèò òàê, áóäòî îíà òå÷åò âñïÿòü. Ýòà ñèòóàöèÿ õîðîøî çíàêîìà èñòîðèêàì, îíà íå ðàç îïèñàíà èìè: êîëè÷åñòâî ãîðîäîâ óìåíüøàåòñÿ, íàñåëåíèå â íèõ ñîêðàùàåòñÿ, ãðàìîòíîñòü ïàäàåò.
Ìû âèäèì òàêóþ êàðòèíó à èñòîðèè ëèòåðàòóðû: êîëè÷åñòâî ïðîèçâåäåíèé (è ìàñòåðñòâî ïèñàòåëåé) íà 2-ì òðàêå “ïàäàåò” îò âåêà ê âåêó, ñòàíîâÿñü âñ¸ ïðèìèòèâíåå, îò ðèìñêîãî ðàñöâåòà I–II âåêîâ è äî ïîëíîãî èñ÷åçíîâåíèÿ ê VIII âåêó í.ý. Ìû âèäèì òî æå ñàìîå â èñòîðèè èñêóññòâà: ìàñòåðñòâî õóäîæíèêîâ ïàäàåò îò âåëèêîëåïíûõ ãðå÷åñêèõ ïðîèçâåäåíèé ìèíóñ I âåêà äî óáîæåñòâà, õàðàêòåðíîãî VIII âåêó í.ý. Ìû âèäèì ýòî è â èñòîðèè âîéí: òàêòè÷åñêè ãðàìîòíûå, ñòðàòåãè÷åñêè îïðàâäàííûå áèòâû äðåâíîñòè è àíòè÷íîñòè ñìåíÿþòñÿ âàðâàðñêèìè äðàêàìè Ñðåäíåâåêîâüÿ.
 “òåìíûå âåêà” (XII–VIII äî í.ý., VI–VIII í.ý.) âñå óìåíèÿ è äîñòèæåíèÿ ÷åëîâå÷åñòâà çàêàí÷èâàþòñÿ.  Ñðåäíåâåêîâüå ñðåäè ðàçëèâàííîãî ìîðÿ äèêîñòè “îñòàþòñÿ” òîëüêî íåáîëüøèå êóëüòóðíûå îñòðîâêè, âðîäå Âåñòãîòñêîãî è Îñòãîòñêîãî êîðîëåâñòâ. È ýòè îñòðîâêè, êàê, âèäèìî, ñ÷èòàþò èñòîðèêè, ñïàñàþò âñþ èõ èñòîðèþ, íî íà ñàìîì-òî äåëå íå ñïàñàþò, à îêîí÷àòåëüíî äåëàþò òàêîé õîä ñîáûòèé áðåäîâûì!
Âñå ïðèõîäèò â íîðìó ëèøü â òîì ñëó÷àå, åñëè ÷åòíûå òðàêè “ïåðåâåðíóòü”, íàïðàâèâ “õîä ñîáûòèé” â äðóãóþ ñòîðîíó. Êàê òîëüêî ìû ýòî ñäåëàëè, òàê ñðàçó ïîíÿëè, ÷òî ñîñòàâëåííàÿ â XVI–XVII âåêàõ õðîíîëîãèÿ èìååò âîëíîâîé õàðàêòåð è âûñòðàèâàåòñÿ â ñòðóêòóðó, êîòîðóþ ìû íàçâàëè “ñèíóñîèäîé âåêîâ”.
ÈËËÞÑÒÐÀÖÈß Ñèíóñîèäà-1
Ïîäîáíàÿ ñòðóêòóðà âîçíèêëà íå ñàìà ïî ñåáå, à îò çàìûñëà àâòîðà õðîíîëîãèè, Èîñèôà Ñêàëèãåðà. Íà ñàìîì-òî äåëå íåò íèêàêèõ îñíîâàíèé äëÿ èíîãî âûâîäà, êðîìå òîãî, ÷òî èñòîðèÿ ÷åëîâå÷åñòâà öåëüíà, ïîñëåäîâàòåëüíà è íåïðåðûâíà; åñëè è ïðîèñõîäèëè êàêèå-òî “ðåãðåññû”, òî ëîêàëüíî è íåïðîäîëæèòåëüíî. Íî êîãäà åâðîïåéñêèå ìàãè-õðîíîëîãè XIV–XVI âåêîâ çàòåÿëè êîíñòðóèðîâàòü èñòîðèþ èç “êóñî÷êîâ”, âûñòðàèâàÿ èõ äðóã çà äðóãîì, òî è ïîëó÷èëîñü òî, ÷òî íàçûâàåòñÿ òåïåðü “òðàäèöèîííîé èñòîðèåé”, â êîòîðîé ñòèëè èñêóññòâà è ëèòåðàòóðû, íàó÷íûå îòêðûòèÿ, ýêîíîìè÷åñêèå òåîðèè, çàêîíîäàòåëüñòâî, âîåííîå äåëî è ïðî÷åå “ðàçâèâàþòñÿ” âîëíîîáðàçíî.
Âàæíî, ÷òî ñ IX ïî XVII âåê, íà 1-ì òðàêå, äîñòèæåíèÿ àíòè÷íîñòè “âñïîìèíàþòñÿ” ñ òîé æå ñêîðîñòüþ, ñ êàêîé àíòè÷íîñòü ðàçâèâàëàñü ñ ìèíóñ IX äî ìèíóñ I âåêà. Ìàëî òîãî, ÷òî ïî òåîðèè âåðîÿòíîñòè ñòîëü ïîëíîå ïîâòîðåíèå ïîïðîñòó íåâîçìîæíî, òàê åùå ó÷åíûå ñàìè æå ñîîáùàþò ïóáëèêå, ÷òî “âîçðîæäåíèå” íà÷àëîñü òîëüêî ñ XIV âåêà, êîãäà, äåñêàòü, ñðåäíåâåêîâûå ëþäè “âïåðâûå îòêîïàëè” àíòè÷íûå ïðîèçâåäåíèÿ èñêóññòâà è ëèòåðàòóðû. È êàê æå ìîãëè îíè ñòîëü ïîñëåäîâàòåëüíî “îòêàïûâàòü” ïðîèçâåäåíèÿ àíòè÷íîñòè, ÷òîáû õîä ðàçâèòèÿ ñòîëü ïîëíî è âñåîáúåìëþùå èñòîðèè ýòîé àíòè÷íîñòè ñîîòâåòñòâîâàë, âïëîòü äî XIV âåêà?.. È êñòàòè ñîîáùèì, ÷òî ñàì òåðìèí “Âîçðîæäåíèå” ââåë Æþëü Ìèøëå òîëüêî â 1838 ãîäó.
Îáíàðóæèâ ÷åòêóþ öèêëè÷åñêóþ ñòðóêòóðó õðîíîëîãèè Ñêàëèãåðà, ìû âûÿñíèëè, ÷òî è íà ðàçíûõ ñòðóêòóðíûõ óðîâíÿõ — â èñòîðèÿõ ðàçëè÷íûõ èñòîðè÷åñêèõ öàðñòâ, òîæå äåéñòâóåò ýòî ïðàâèëî! Òàê íàì óäàëîñü âû÷ëåíèòü ðèìñêóþ, ñòàðîâàâèëîíñêóþ, âèçàíòèéñêóþ, àðàáñêóþ “âîëíû” íàøåé ñèíóñîèäû, à òàêæå âåñüìà ñïåöèôè÷åñêèå àññèðî-åãèïåòñêóþ è èíäèéñêî-êèòàéñêóþ ñèíóñîèäû.
ÈËËÞÑÒÐÀÖÈß Ñèíóñîèäà-2
“Ðèìñêàÿ” âîëíà èìååò ñâîè ñëîæíîñòè (ñêàæåì, â ïîêàçå ýâîëþöèè èñêóññòâà îíà ñäâèíóòà âíèç îòíîñèòåëüíî “ãðå÷åñêîé” ïðèìåðíî íà ïîë-ëèíèè, à â ïîêàçå ñîáûòèéíîñòè — íåò), è òðåáóåò äàëüíåéøåãî èçó÷åíèÿ. “Ñòàðîâàâèëîíñêàÿ” è “âèçàíòèéñêàÿ” âîëíû êàê áû ïðîäëÿþò äðóã äðóãà. Îäíîãî ýòîãî äîñòàòî÷íî, ÷òîáû öåëèêîì îòêàçàòüñÿ îò èäåè öèêëè÷åñêîãî ðàçâèòèÿ ÷åëîâå÷åñòâà.
Èñòîðèÿ áûëà ñêîíñòðóèðîâàíà ñîçäàòåëÿìè õðîíîëîãèè, êîòîðûå â ðàñ÷åòàõ ñâîèõ èñõîäèëè èç èäåè öèêëè÷íîñòè. À ðåàëüíàÿ èñòîðèÿ è åå õðîíîëîãèÿ — íåèçâåñòíû, ïîñêîëüêó ïðèíÿòèå âåðñèè Ñêàëèãåðà ïðàêòè÷åñêè ïîäàâèëî èññëåäîâàíèÿ â ýòîì íàïðàâëåíèè. Ñêàæåì ïðÿìî, ïîñëå “êàíîíèçàöèè” ñêàëèãåðîâñêîé âåðñèè èñòîðèÿ ïåðåñòàëà áûòü íàóêîé è ïðåâðàòèëàñü â ðàçíîâèäíîñòü ðåëèãèè. Íî ñëåäû ðåàëüíîé èñòîðèè íàéòè ìîæíî. Òàê, Æàí Áîäåí â îäíîé èç ãëàâ êíèãè “Ìåòîä ëåãêîãî ïîçíàíèÿ èñòîðèè” ïåðå÷èñëÿåò ãîñóäàðñòâåííûå äîëæíîñòè, “ïóòàÿ”, ïî ìíåíèþ èñòîðèêîâ (æðåöîâ îêêóëüòíîé ñêàëèãåðîâñêîé âåðñèè) äðåâíåðèìñêèå è ñîâðåìåííûå åãî âðåìåíè íàçâàíèÿ ýòèõ äîëæíîñòåé, à òàêæå äåÿòåëåé:
“…Òðåòèé âèä ðàáîò âûïîëíÿåòñÿ òåìè, êòî èìååò íåñêîëüêî îïëà÷èâàåìûõ îáùåñòâåííûõ äîëæíîñòåé, íå ëèøåííûõ ïðåñòèæà, íî íå ïðåäóñìàòðèâàþùèõ ïîëó÷åíèÿ êàêîãî-ëèáî îñîáîãî çâàíèÿ; ýòî, íàïðèìåð, òðàêòèðùèêè, ïèñöû, íîòàðèóñû, ñóäåáíûå èñïîëíèòåëè è èõ ïîìîùíèêè. ×åòâåðòûé âèä ïðèíîñèò ïî÷åñòè è íàãðàäû, íî åùå íå äàåò âåðõîâíîé âëàñòè; ýòî, íàïðèìåð, ñâÿùåííèêè è ïîñëû. Ïÿòûé ïðåäïîëàãàåò âåëèêóþ ÷åñòü, áåç âîçíàãðàæäåíèé è âëàñòè; òàêîâî çâàíèå ïðåçèäåíòà Ñåíàòà èëè äîæà â Âåíåöèè. Øåñòîé íàäåëÿåò è ÷åñòüþ è âëàñòüþ, íî áåç îïëàòû, è ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ íà ìàãèñòðàòîâ; ê òàêîâûì îòíîñÿòñÿ êîíñóëû, ïðåòîðû, öåíçîðû, òðèáóíû, àðõèåïèñêîïû, ýôîðû è èì ïîäîáíûå”.
Ñëåäóåò ïîÿñíèòü, ÷òî ìàãèñòðàò — ýòî ãîñóäàðñòâåííàÿ äîëæíîñòü, ïðèñóùàÿ èìåííî Äðåâíåìó Ðèìó. Öåíçîðû òîæå äðåâíåðèìñêàÿ äîëæíîñòü, îíè çàíèìàëèñü ïåðåïèñüþ ãðàæäàí, îïðåäåëåíèåì íàëîãîîáëàãàåìîãî èìóùåñòâà è êîíòðîëåì çà ôèíàíñàìè. Ýôîðû – “íàáëþäàòåëè”, âûñøèå äîëæíîñòíûå ëèöà, êàê ïîëàãàþò, èçâåñòíûå òîëüêî äðåâíåé Ñïàðòå. À âîò, îêàçûâàåòñÿ, ýòè äîëæíîñòè ñóùåñòâîâàëè îäíîâðåìåííî ñ ïðåòîðàìè è àðõèåïèñêîïàìè.
Íî ýòî áû åùå íè÷åãî. Íàì ìîãóò âîçðàçèòü, ÷òî Æàí Áîäåí äàæå íå “ïóòàë” âðåìåíà, à ñïåöèàëüíî ïåðå÷èñëÿë âñå èçâåñòíûå åìó íàçâàíèÿ äîëæíîñòåé âïåðåìåøêó: ðèìñêèå, âåíåöèàíñêèå, ñïàðòàíñêèå, äðåâíèå, ñðåäíåâåêîâûå. Ìîæåò áûòü. Íî ÷òî æå íàì äóìàòü î ñëåäóþùåì åãî âûñêàçûâàíèè?
“Åñëè ìû îïðåäåëèì áëàãî òîëüêî ëèøü êàê ñîçåðöàíèå, òî ýòî ñîñòîÿíèå, ÿâëÿþùååñÿ ñ÷àñòüåì äëÿ îäíîãî ÷åëîâåêà, íå áóäåò ñ÷àñòüåì äëÿ ãîñóäàðñòâà. Ýòî äâóñìûñëåííîå ïîëîæåíèå î÷åíü áåñïîêîèëî Àðèñòîòåëÿ, è îí òàê è íå ñìîã íàéòè èç íåãî âûõîä; ïîýòîìó, ïî óòâåðæäåíèþ Âàððîíà (Ìàðñèëèî Ôè÷èíî ïðèïèñûâàë ýòî òàêæå è Ïëàòîíó), èäåàëîì äëÿ ÷åëîâåêà, æèâóùåãî â îáùåñòâå, ÿâëÿåòñÿ íå òîëüêî èñêëþ÷èòåëüíî äîñóã èëè òîëüêî ÷èñòàÿ äåÿòåëüíîñòü, ìû äîëæíû îïðåäåëèòü õàðàêòåð ýòîãî èäåàëà êàê ñìåøàííûé, åñëè õîòèì ñäåëàòü åãî óíèâåðñàëüíûì è äëÿ îòäåëüíîãî ÷åëîâåêà, è äëÿ îáùåñòâà”.
Âñå ïåðå÷èñëåííûå çäåñü ëèöà ïðèíàäëåæàò ê ëèíèÿì ¹ 5–7 íàøåé ñèíóñîèäû. Íè îäíîãî âûøå èëè íèæå. Àðèñòîòåëü (384–322 äî í.ý., ëèíèÿ ¹ 6); Âàððîí (116–27 äî í.ý., ëèíèÿ ¹ 6 “ðèìñêîé” âîëíû); Ìàðñèëèî Ôè÷èíî (1433–1499, ëèíèÿ ¹ 7); Ïëàòîí (427–347 äî í.ý., ëèíèÿ ¹ 5–6).
 êíèãå “Äðóãàÿ èñòîðèÿ ëèòåðàòóðû” ìû, âçÿâ äëÿ àíàëèçà “Áîæåñòâåííóþ êîìåäèþ” Äàíòå Àëèãüåðè (1265–1321, íà ñèíóñîèäå ýòî ëèíèè ¹ 5–6), ñîñòàâèëè ñïèñîê èñòîðè÷åñêèõ ëèö, óïîìèíàåìûõ â ïðîèçâåäåíèè. “Áîæåñòâåííóþ êîìåäèþ” íå çðÿ íàçûâàþò ýíöèêëîïåäèåé ñðåäíåâåêîâüÿ; çäåñü ïåðå÷èñëåíî îêîëî äâóõ ñîòåí ïåðñîíàæåé, â îñíîâíîì ðåàëüíûõ ëèö. Ìîæíî áûëî îæèäàòü, ÷òî ìíîãî÷èñëåííûå àíòè÷íûå è ñðåäíåâåêîâûå çíàìåíèòîñòè ðàñïîëîæàòñÿ íà âñåé òðàäèöèîííîé øêàëå âðåìåíè ïðèáëèçèòåëüíî ïîðîâíó, èëè ñ íàðàñòàíèåì îò àíòè÷íîñòè êî âðåìåíè àâòîðà.
Íî ýòîãî íå ïðîèçîøëî. Ñîñòàâèâ ãðàôèê áåç ó÷åòà íàøåé ñèíóñîèäû, ìû îáíàðóæèëè, ÷òî áèîãðàôè÷åñêèå çíàíèÿ Äàíòå èìåþò î÷åíü “íåðîâíûé” õàðàêòåð. Íî åùå áîëåå ïîðàçèòåëüíîé ñòàëà ýòà êàðòèíà, êîãäà ìû ðàññòàâèëè óïîìÿíóòûõ ïèñàòåëåì èñòîðè÷åñêèõ ãåðîåâ ïî “ëèíèÿì âåêîâ” íàøåé ñèíóñîèäû, ñ ó÷åòîì ðèìñêîé, âèçàíòèéñêîé è àðàáñêîé âîëí: îáíàðóæèëèñü òðè ÿñíûõ ïèêà.
ÈËËÞÑÒÐÀÖÈß, ôàéë Äàíòå-ñèíóñ
Íàäïèñü ê èëëþñòðàöèè:
Ôîðìàëèçîâàííîå ïî ñèíóñîèäå ðàñïðåäåëåíèå óïîìÿíóòûõ â ïîýìå Äàíòå ïåðñîíàæåé
Ïðè÷åì ìåæäó ïèêàìè ïóñòî, òî åñòü íà âñåõ òðàêàõ âûøå ëèíèè æèçíè ñàìîãî Äàíòå îí íèêîãî íå çíàåò! Âîçìîæíî, “äðåâíèå” ãðåêè è ðèìëÿíå, æèâøèå â ëþáîì âåêå âûøå ëèíèè ¹ 6, æèëè ïîçæå Äàíòå?
Ðåçóëüòàò ïîäñ÷åòà óïîìÿíóòûõ Äàíòå ÷åëîâåê ïî ëèíèÿì âåêîâ ïðèâåäåí â òàáëèöå.
Ëèíèè |
3 òðàê |
2 òðàê |
1 òðàê |
Âñåãî |
¹ 9
¹ 8
¹ 7
¹ 6
¹ 5
¹ 4
¹ 3
¹ 2
¹ 1 |
0
0
2
15
37
9
0
0
0 |
0
0
1
17
20
7
1
0
0 |
0
0
0
18
49
10
4
1
1 |
0
0
3
50
106
26
5
1
1 |
Èòîãî |
63 |
46 |
83 |
|
Ìû íå âèäèì íè îäíîãî ïåðñîíàæà íà ëèíèÿõ ¹ 7–9 êðîìå òðåõ ÷åëîâåê, êîòîðûå âïîëíå ìîãëè ïîïàñòü ñþäà â ðåçóëüòàòå ëþáîé ñëó÷àéíîé îøèáêè. Ðàâíîìåðíîãî íàðàñòàíèÿ çíàíèé Äàíòå î ïðîøëîì íå íàáëþäàåòñÿ, à “âñïëåñêè” ýòèõ çíàíèé ñòàíîâÿòñÿ åùå “îñòðåå”.
Èòàê, Äàíòå — àâòîð ëèíèè ¹ 6, çíàåò ïåðñîíàæåé ÷åëîâå÷åñêîé èñòîðèè, æèâøèõ íà ëèíèÿõ íå âûøå ëèíèè ¹ 6. Ïîñìîòðèì æå òåïåðü, êîãî óïîìèíàþò â ñâîèõ ïðîèçâåäåíèÿõ àâòîðû áîëåå âûñîêèõ ëèíèé, íàïðèìåð, Ôðàíñóà Ðàáëå (1494–1553, ëèíèÿ ¹ 8). Ïî ïîâîäó åãî ðîìàíà “Ãàðãàíòþà è Ïàíòàãðþýëü” ëèòåðàòóðîâåäû ñîîáùàþò, ÷òî “ðîìàí åãî ñòîèò ó âûñîêîãî ïîäúåìà ðåíåññàíñíîé âîëíû, êàê “Áîæåñòâåííàÿ êîìåäèÿ” Äàíòå ñòîèò ó èñòîêîâ Ðåíåññàíñà. Îáå êíèãè ïî ñâîåìó îõâàòó — ýíöèêëîïåäèè...”
Ó Ðàáëå äîëæíû óïîìèíàòüñÿ àíòè÷íûå ôèëîñîôû, ïîýòû, ïîëèòè÷åñêèå äåÿòåëè âïëîòü äî ëèíèè ¹ 8. È â ñàìîì äåëå, èìåííî ýòî ïîêàçûâàåò îáùàÿ òàáëèöà èòîãîâ ïî êíèãå Ðàáëå:
Ëèíèè |
3 òðàê |
2 òðàê |
1 òðàê |
Âñåãî |
¹ 9
¹ 8
¹ 7
¹ 6
¹ 5
¹ 4
¹ 3
¹ 2
¹ 1 |
1
2
17
14
35
12
4
2
0 |
0
4
22
18
16
1
0
0
0 |
0
46
35
11
7
3
2
0
0 |
1
52
74
43
58
16
6
2
0 |
Èòîãî |
87 |
61 |
104 |
252 |
Ê ñîæàëåíèþ, çäåñü ïðîàíàëèçèðîâàí íå ïîëíûé ñïèñîê ïåðñîíàæåé; íåêîòîðûõ íå óäàëîñü äàòèðîâàòü èëè èäåíòèôèöèðîâàòü. Îäíàêî íàñ èíòåðåñóþò íå îòäåëüíûå óïîìèíàåìûå ëèöà, à îáùàÿ òåíäåíöèÿ: â ðîìàíå Ðàáëå ðèìëÿíå è ãðåêè ëèíèé ¹ 7–8 âñòðå÷àþòñÿ ñïëîøü è ðÿäîì! È îïÿòü, êàê è â ñëó÷àå ñ Äàíòå, àâòîð ëèíèè ¹ 8 íå çíàåò ìíîãèõ “äðåâíèõ” äåÿòåëåé ñâîåé ëèíèè è âîîáùå íèêîãî — ëèíèè ¹ 9. Ðàáëå íå èçâåñòíû: Ôèëîí Ëàðèññêèé, Àíòèîõ Àñêàëîíñêèé, Ñòðàáîí, Ïàíýòèé, Ïîñèäîíèé, Ãèïïàðõ, Ãèïïàë, Ïîëèáèé…
Êñòàòè, äëÿ íàñ î÷åíü ïîêàçàòåëüíî, ÷òî Ôðàíñóà Ðàáëå (1494–1553) íå çíàåò èñòîðèêà è ïèñàòåëÿ Ïîëèáèÿ (200–120 äî í.ý.), à Æàí Áîäåí (1530–1596) î÷åíü åãî ëþáèò, ïîñòîÿííî íà íåãî ññûëàåòñÿ è ñòàâèò äðóãèì â ïðèìåð. Ýòî ìîæåò áûòü òîëüêî â òîì ñëó÷àå, åñëè Ïîëèáèé æèë îäíîâðåìåííî ñ Ðàáëå, íî ñòàë èçâåñòåí ïîçæå. Âåäü òîãäà íå òî ÷òî ñåòè Èíòåðíåò, íî äàæå ãàçåò è íàó÷íûõ æóðíàëîâ íå áûëî. È â ñàìîì äåëå, ïî âîçðàñòó Áîäåí ìëàäøå Ðàáëå íà 36 ëåò, ïåðåæèë æå îí åãî íà 43 ãîäà.
 îòëè÷èå îò Äàíòå, Æàí Áîäåí èíòåðåñóåòñÿ â áîëüøåé ñòåïåíè èñòîðèåé, à ïîòîìó ñâîèõ “ñîâðåìåííèêîâ”-àíòèêîâ óïîìèíàþò ÷àùå, ÷åì ñîâðåìåííèêîâ ïðîñòî. Íà ëèíèè ¹ 9, òî åñòü âûøå åãî ñîáñòâåííîé æèçíè, îáíàðóæèâàþòñÿ òîëüêî äâà ëèöà, è îáà ìèíóñ I âåêà, ýòî Ñòðàáîí (64–20) è Âåëëèé Ïàòåðêóë.
Òàáëèöà óïîìèíàíèÿ ïåðñîíàæåé äëÿ Áîäåíà âûãëÿäèò òàê:
Ëèíèè |
3 òðàê |
2 òðàê |
1 òðàê |
Âñåãî |
¹ 9
¹ 8
¹ 7
¹ 6
¹ 5
¹ 4
¹ 3
¹ 2
¹ 1 |
2
10
29
36
29
0
0
0
0 |
0
22
24
34
16
1
0
0
0 |
0
80
33
16
7
5
0
0
0 |
2
112
86
86
52
6
0
0
0 |
Èòîãî |
106 |
97 |
|
|
Ïðèìå÷àòåëüíà òàáëèöà äëÿ Ìàêèàâåëëè (1469–1527). Íè îäíîãî ïåðñîíàæà âûøå ëèíèè ¹ 8, è òàê æå, êàê ó äðóãèõ àâòîðîâ “Âîçðîæäåíèÿ”, íåò íèêîãî íèæå ëèíèè ¹ 3. Îäíàêî àíòè÷íûõ ãðåêîâ è ðèìëÿí Ìàêèàâåëëè çíàåò ñóùåñòâåííî áîëüøå â êîëè÷åñòâåííîì îòíîøåíèè, ÷åì ñâîèõ ñîâðåìåííèêîâ, à “ïðîáåëû” â çíàíèÿõ ýòîãî ýðóäèòà äîñòèãàþò 800 ëåò!..
Ëèíèè |
3 òðàê |
2 òðàê |
1 òðàê |
Âñåãî |
¹ 9
¹ 8
¹ 7
¹ 6
¹ 5
¹ 4
¹ 3
¹ 2
¹ 1 |
0
7
14
21
34
20
1
0
0 |
0
1
6
18
2
0
0
0
0 |
0
32
37
9
0
0
0
0
0 |
0
40
57
48
36
20
1
0
0 |
Èòîãî |
97 |
27 |
78 |
|
Ýòî ëè íå äîêàçàòåëüñòâî, ÷òî âñÿ õðîíîëîãèÿ ñìîíòèðîâàíà Ñêàëèãåðîì?  ñâîèõ êíèãàõ Ìàêèàâåëëè äàò æèçíè óïîìèíàåìûõ èì ïåðñîíàæåé íå óêàçûâàåò: äàòû ïîÿâèëèñü ïîçæå, è â ðåçóëüòàòå èñêóññòâåííîñòü íàøåé òðàäèöèîííîé èñòîðèè ÿðêî ïðîÿñíÿåòñÿ â òàáëèöå ðàñïðåäåëåíèÿ óïîìèíàåìûõ â òðóäàõ Ìàêèàâåëëè èñòîðè÷åñêèõ ïåðñîíàæåé.
Ñèíóñîèäà — íîâûé èíñòðóìåíò, ñ ïîìîùüþ êîòîðîãî ìîæíî îáíàðóæèâàòü äóáëèêàòû ñîáûòèé, ÷òîáû óáðàòü èçëèøíèå, îñâîáîäèâ èñòîðèþ îò “ñîðà”, âîçíèêøåãî ïðè êîíñòðóèðîâàíèè îêêóëüòíîé, ìàòåìàòè÷åñêè ôîðìàëèçîâàííîé õðîíîëîãèè.
È âñå æå íåëüçÿ çàáûâàòü, ÷òî, ñëîæèâ âìåñòå âñå òðàêè ñèíóñîèäû, ìû íå ïîëó÷èì ðåàëüíîé èñòîðèè. Îíà íå èçâåñòíà ïîêà íèêîìó. Íàóêà îá èñòîðèè ÷åëîâå÷åñòâà íàõîäèòñÿ â òàêîì ñîñòîÿíèè, ÷òî î òî÷íûõ äàòàõ ãîâîðèòü âîîáùå ðàíî. Ñíà÷àëà íàäî ðàçîáðàòüñÿ ñ ðàçìåùåíèåì ýïîõ è îáùèì íàïðàâëåíèåì ðàçâèòèÿ; âåäü è â ñàìîì äåëå â íåêîòîðûõ ñëó÷àÿõ â òðàäèöèîííîé èñòîðèè ïðîèñõîäèò ÿâíûé ðåãðåññ ñ “îáðàòíûì” ïîâòîðåíèåì ñòèëåé èñêóññòâà è ëèòåðàòóðû, ñîïðîâîæäàåìûé çàáûâàíèåì íàó÷íûõ è ïðî÷èõ äîñòèæåíèé è äðóãèìè ÷óäåñàìè.
Ñîçäàâ èç èñòîðèé íàóêè, ëèòåðàòóðû, èñêóññòâà, òåõíèêè íàáîð ïðîåêöèé ïðîøëîãî, ìû ñìîæåì ïîëó÷èòü ìíîãîìåðíóþ èñòîðèþ, è òîëüêî ïîòîì âñòàíåò âîïðîñ î ïðèáëèçèòåëüíîé äàòèðîâêå ýëåìåíòîâ ïðîöåññà. À â íàøåé êíèãå ìû âûíóæäåíû ïîëüçîâàòüñÿ ñòàðûìè äàòèðîâêàìè, óêàçûâàÿ íîìåð “ëèíèè âåêîâ” ñèíóñîèäû, à â íåêîòîðûõ, áåññïîðíûõ äëÿ íàñ ñëó÷àÿõ, âîçìîæíóþ ïðèáëèçèòåëüíóþ äàòó.
|